|
Plovdiv Valisi Göka Hadjipetrov'un ‘Benim şehirle ayrı bir bağım var. İleride de ailem ile birlikte burada devamlı olarak yaşamayı düşünüyorum’ dediği Plovdiv, Sofya'dan sonra Bulgaristan'ın en büyük şehri ve kültür merkezidir.
Türkiye'nin İstanbul ve Bursa şehirleri ile 'kardeş' olan Plovdiv'i, Belediye Başkanı İvan Çomakov şöyle özetliyor: ‘Avrupa'yı Asya ile, Kuzey'i Güney ile bağlayarak önemli yol kavşağı teşkil eden Plovdiv, büyük imkanlar ve geleceği ile önemli bir ekonomi merkezidir.’
Buradaki üniversitelerde Türkiye'den gelen öğrencilerin eğitim gördüğüne dikkat çeken Türkiye'nin Plovdiv Başkonsolosu Kemal Diriöz ise Plovdiv'in Türkiye'den Avrupa'ya giden yol üzerinde bulunmasından dolayı öneminin büyük olduğunu vurguluyor.
Bulgaristan'ın bu tarihî şehrini yakından tanımaya ne dersiniz?
Plovdiv’i biraz daha yakından tanıyalım
Plovdiv il merkezi olup 5 bin 928 km2 ile ülkede büyüklük bakımından 28 il içerisinde dördüncü sırada yer almaktadır. Şehir, Güney Bulgaristan'ın merkezi kısmını kaplamakta.
Valiliğin Asenovgrad, Brezovo, Kaloyanovo, Karlovo, Lıki, 'Maritsa', Plovdiv, Pırvomay, Rakovski, 'Rodopi', Sadovo, Sıedinenie, Hisar, Kriçim, Peruştitsa, Stamboliyski, Kuklen, Sopot olmak üzere 18 belediyesi bulunuyor.
Toplam nüfüsu 712 bin 702 kişi olan Plovdiv'de insan yoğunluğu bakımından kilometre kare başına 122 kişi düşüyor.
Bölgede 150 idari devlet makamları ve bin 300'ü aşkın sivil–toplum organizasyonları mevcut. Şehirde Türkiye ve Yunanistan'ın Başkonsolosluğu, İtalya'nın da Konsolos Temsilciliği bulunmaktadır.
Vilayetin merkezi Balkanlar'da ve ülkede önemli nakli avantajlara sahip olan Plovdiv'tir. Şehir içerisinden E– 80 (Belgrad – Sofya – Plovdiv – İstanbul) uluslar arası yol geçmekte, yakınından da 'Trakya' otobanı başkent Sofya'yı 125 km mesafe ile bağlamaktadır.
Plovdiv'in 70 km güneyinde, ülkenin en prestijli kış turizminin yapıldığı yer olan Pamporovo bulunmakta. 100–110 km güneyinde ise sınır kapısı açılması beklenen Yunanistan sınırı yer almaktadır. Şehir, uluslararası Belgrad – Sofya – İstanbul tren yolunun istasyon merkezidir. Şuanda konstrüksiyon ve Türkiye sınırına kadar olan yolu uzatma projeleri var. Bununla birlikte trenlerin saatte 160–200 km hıza ulaşmaları bekleniyor. Plovdiv yakınlarında kargo ve yolcu taşımacılığı yapan havaalanı bulunuyor. Rölyefin düz olması yol sisteminin çok iyi gelişmesini sağlamıştır. İl bölgesinden 129 km 1.sınıf yol, 227 km 2.sınıf, ve 652 km 3. sınıf yol geçmekte. Geri kalan bin km. belediye yoludur. Plovdiv, iyi bir sosyal ve teknik altyapısı olan bir şehirdir.
Yatırım projeleri
İl planında yer alan öncelikli yatırım projeleri ise şunlardır:
– Tsalapitsa'da katı atık madde fabrikası kurulması: Bu projeyle toplam 550 bin kişiyi kapsayan bir kaç belediyenin katı atık maddelerinin işlenmesi öngörülüyor. Ön araştırmalara göre bu yatırım 15 milyon 310 bin Euro değerinde olacak.
– Plovdiv'in ''Vıça'' barajından su teminini gerçekleştirmek: Barajdan su arıtma tesislerine kadar 2.6 km uzunluğunda çelik ve beton kaplamalı su kanalı kurulması ve 25 km uzunluğunda dış otoban su kanalları yapılması hedefleniyor. Toplam değerinin 72 miyon Euro olması bekleniyor.
– Troyan ve Karlovo şehirleri arasında 'Stara planina' dağı içerisinden tünelle tren yolu bağlantısı kurmak: Tesisat Orta ve Kuzey Avrupa'yı; Adriatik, Karadeniz ile Yakın ve Orta Doğu'yu bağlayan transavrupa 4, 7, 8 ve 9 No'lu ulaşım koridorlarının bir unsuru olarak görülüyor. Yol yaklaşık 30 km uzunluğunda olup 70 milyon Euro değerinde olması beklenmektedir.
– Plovdiv stadının modernizasyonu: Projeye göre stadyumun 57 bin kişi kapasiteli olması ve yabancı kulüplerin de hazırlık çalışmalarını yapabilecekleri bir yerin kurulması sağlanacak. Yatırımın değeri 21 milyon Euro olacak.
– Turizm ve kaplıcalar:
18 belediyeden 13'ünde boş devlet tarım arazisi var. Bunların arasından en çok 5 bin 970 dekar ile Karlovo belediyesi önde geliyor. İlde 5 bin 870 yatak kapasitesi ile 40 otel ve motel mevcut. Bunlardan en büyükleri olan Trimontsium–Prenses, Maritsa, Novotel, Sankt Peterburg ve Bulgaria Plovdiv'te yer almakta. Bölgede ülkemizdeki en önemli iki termal tedavi merkezleri bulunuyor. Hisar'da birçok termal maden kaynak ve modern tedavi teçhizat ile sindirim, bağırsak ve böbrek hastalıkları iyileştirme tesisleri var. Nareçenski bani, biraz daha ılık suyuyla periferik sinir sistem tedavisi için uygundur. İnsanların sağlığı için bölgede 20 hastane 4 bin 500 yatak ile hizmet vermekte.
AB ile ilişkiler
ve sanayi
Avrupa Birliği yardımı kapsamında Plovdiv Güney Merkez Bölge'nin merkezi oldu. Buna göre sektörel gelişimde bazı öncelikler tespit edilerek AB doğrultusunda bunlara ayrı bir önem verilecek. 3 yıl geçerliliği olan projenin değeri 700 bin Euro.
Şu ana kadar ucuz iş gücü, enerji ve hammadde kullanarak elde edilen endüstri ürünleri, bundan sonra başta çevreyi koruma politikası güdülerek kaliteli ürün üretimi temel amaç olarak ele alınacaktır.
Enerji ve diğer kaynaklar giderek gerçek fiyatına ulaşmaktadır. Bu durum Plovdiv bölgesinde faaliyet gösteren metalurji, gıda, makina üretimi, metal işleme gibi sektörler için de geçerlidir. İldeki endüstri sektörünün güçlü yönleri teknolojik yeniliklere ve zor pazar koşullarına ayak uyduran bölümlerdir.
Tarım
Plovdiv bölgesinde 3 milyon 431 bin 602 dekar tarım arazisi bulunuyor. Fakat bunlardan sadece 2 milyon 690 bin 21 dekarı işlenebiliyor. Bölgede reel olarak 76 bin 500 dekar arazi sulanmakta. 1999 yılında 8 bin 400 dekar mısır, 10 bin 850 dekar tütün, 20 bin 600 dekar sebze, 24 bin 400 dekar pirinç, 80 bin dekar da ekin ekilmiştir.
Özel sektör
1989 yılından sonra pazar ekonomisine adaptasyon ve iç değişiklikler sonucu özel sektörün payı hızla artmıştır. 1999 yılı özelleştirme sonuna kadar sanayideki motor gücünü gıda sektörü sağlıyor. Bu konuda önemli firmalar ise ''Kristal'' AD, ''Plovdivska konserva'' AD, '' Plovdiv botiling kompani'', ''Simid'', ''Plovdiv–BT'' vs. Kimya sektöründe ise ''Agriya'', '' Alen mak'' AD, ''Bılgarska roza'' AD, '' Roza impeks'' gibi firmalar boy göstermektedir.
Plovdiv: Sofya’dan sonra Bulgaristan’ın ikinci büyük şehri
Belediye Başkanı: Dr. İvan Milkov Çomakov. Tel. 032/ 634 240 Coğrafi bilgiler: Şuanda altı tepe üzerine kurulu olan Plovdiv 49 0 9 ' kuzey enlemi ve 24 0 45 ' güney boylamında yer almakta. Plovdiv 53 km2 ile Yukarı Trakya ovasında Meriç nehrinin iki tarafında yerleşmiş bulunuyor. Deniz seviyesinden 160 metre yükseklikte olup karasal ve yumuşak iklim hüküm sürmektedir. Şehrin nüfüsu 340 bin kişi. İdari yönetim: Plovdiv, Sofya'dan sonra Bulgaristan'ın ikinci büyük şehri olup Sofya ve Varna ile birlikte bölgesel idari birimleri olan üçüncü şehirdir. İdari bölünmede belediye başkanı ve bölge başkanı mevcuttur. Beş yardımcısı ve bir sekreteri olan belediye başkanı, her bir yardımcısına ayrı sorumluluklar yüklemiştir. Belediye meclisi 51 üyeden oluşup halk tarafından farklı partilerden seçilmektedir. 2003 yılının sonbahar aylarında düzenlenen yerel seçimlerden sonra ODS'den İvan Çomakov ikinci kez Belediye Başkanı seçildi. Ekonomi: Ülkede'ki GSMH'nın (BVP) yüzde 11'ni karşılayan Plovdiv; turizm, gıda, elektronik sanayii, kereste, demir madenleri ile ekonomiye katkı sağlamaktadır. 16 branşta olan sanayi üretiminin yüzde 26'sını gıda sektörü teşkil etmektedir. Ardından metalurji, elektrik ve buhar enerjisi üretimi, metal işleme ve makina yapımı, selülöz ve kağıt sanayii, kimya ürünleri, ayakkabı imalatı şehir ekonomisini oluşturmaktadır. İl merkezinde 45 büyük üretim yerinden 18'i % 100 devlet idaresi altındadır. Bazı büyük firmaların isimleri şunlar: Novoteks, Flavia, Ted invest, Krasi, Stara reka, Brilyant, Dimana, Trakıya papir, Himik, Kauçuk, Aserel–Medet, Alenmak. En büyük organizasyonlardan biri de Uluslararası Fuar Merkezidir. Merkez, 360 bin metrekare ve 24 fonksiyonel pavyonuyla Balkanlar'ın en büyük fuar merkezi durumundadır. Plovdiv fuarı 1936 yılından beri Uluslararası Fuar Birliği (UFI) üyesi olup, son sayımlara göre dünyada 13. sırada yer almaktadır. İldeki ekonomik ilişkilere kuşkusuz serbest bölgenin katkısı büyükyür. 1987 yılında kurulan serbest bölge monte, demonte veya yerli ve yabancı firmalara üretim, ihracat, distribütor, depolama, koruma, ürün işlemi vs. gibi birçok hizmeti sunmakta. Plovdiv'de nakliye ve tren vagonlarını işletecek gümrük terminali oluşmuş bulunmaktadır. Şehirde ayrıca Ticaret ve Sanayi Odası, Ticari sitesi, Bulgar–Türk İş adamları Derneği Bultiş, toplam 3 bin kişi kapasiteye sahip 10 otel mevcuttur. Ülke genelindeki bankaların kolay kredi sunmaları sonucu Plovdiv'teki emlak satışları son yıllarda hızla arttı. Bununla birlikte gayri menkullerin fiyatları her ay artmaya başladı. Geçen yılın son üç aylık ortalama daire metrekare fiyatı 429,3 leva iken 2004'ün ilk üç ayında bu rakam 495,8 levaya yükseldi. Bu, yaklaşık yüzde 15'lik artış, kira fiyatlarının düşmesine neden oldu. 2001 yılında Plovdiv'de işsizlik oranı yüzde 10,9 seviyesinde idi. Bunların yüzde 54'ü kadın ve yüzde 15 üniversite mezunu. Tarih: Plovdiv çok eskilere dayanan bir yerleşim yeridir. Roma, Atina ve İstanbul gibi antik şehirlerden daha eski olup M.Ö 4500 – 6000 yılları arasında kurulduğuna dair rivayetler vardır. Bundan 30 yıl önce Krit ve Mickaene medeniyetlerine ait kalıntılar bulunmuştu. Balkanlar'ın ilk sakinlerinin ise Traklar olduğuna dair deliller vardır. Olağanüstü orjinal kültürü ile M.Ö. 480–460 yıllarında Odris çarlığını kuran Trak kabile birliğidir. Üç tepe arasında korunmuş bir köy kuran Traklar, şehre mistik çar ve şarkıcı Evmolpiya'nın adını koymuşlardır. M.Ö. 342 yılında Makedon önderi 2. Filip bu yeri fethettikten sonra çevresini sağlam kale duvarlarıyla ördürüp ismini Filipopolis (Filip'in şehri) olarak değiştirmiştir. Romalıla'rın Trakya'yı ele geçirmesi iki asra bedel olmuştur. Nihayet Roma kumandanı Terentius Waro Lukulus, M.Ö 72 yılında Meriç nehir kıyısını ve Filipopolis'i kendi sultası altına geçirerek Trimoncium (3 tepeli şehir) adını koyar. Trimoncium Balkanlar'da stratejik ve askeri yolların kesiştiği bir nokta olması Romalılar'ın burada kapsamlı inşaat ve yapı başlatmasına etken olmuştur. Kaynaklara göre şehir, bu dönemde kültürel ve ekonomik zirvesini yakalamıştır. Aynı zamanda kamu binaları, banyolar, tiyatro, mabet, stadyum, modern kanalizasyon ve su dağıtım sistemleri hızlı bir şekilde yapılmaya başlandı. Kısa zamanda gelişen şehir, 3 tepenin dışına taşarak yeni kalelerin kurulmasına neden oldu. 3. ve 4. yüzyıl Roma İmparatorluğu için zor zamanlar olmuştur. Plovdiv, ikiye ayrılan imparatorluğun doğu tarafı olan Bizans'ın içine dahil edilir. 6. yüzyılda Slavlar'ın da gelmesiyle daha önce Trimocium Flavia, Ulpiya, Yulpiya gibi isimlerle anılıyorsa bundan sonra Slav dilinde Pulpudeva, Puldin, Pouldin gibi adlar meşhur olur. Plovdiv adı da buradan gelmektedir. Daha sonra Bizans ile Bulgar devleti arasında yüzlerce savaş vuku bulur. Slavlar'ın bölgeye yerleşmesi ile etnik ve kültür karakteri değişir. Türkler'in hakimiyeti altına geçinceye kadar şehir 15 kez el değiştiriyor. Türkler Balkan yarımadasına 14. yüzyılda girerek İstanbul'u fetheder. Meriç nehir kıyısı etrafı Lale Şahin Paşa'nın kumandası altına bırakılır. Plovdiv garnizonu uzun zaman savunma yapar. Türkler'in Markovo yakınlarında şehre giden su sistemini keşfetmesi ve kesmesiyle Plovdiv 1364 yılında Osmanlı tarafından fethedilerek yeni bir isimle anılır: Filibe. Osmanlı zamanında Filibe, imparatorluğun iç kısmında kalarak önemli ticari ve ekonomik merkez haline gelir. Şehirde 55 cami, han, hamam, 9 medrese, kervansaray gibi yapılar inşa edilir. Pazar yeri, Ulu (Cumaya) camii ve nehrin arasında yer alıp 800 dükkana kucak açar. Pazar yeri günümüzde de en hareketli meydandır. 1853 yılında Filibe 50 bin nüfüsa sahip olan yerleşim yeri idi. Bulgaristan bağımsızlığını kazandıktan sonra Filibe, Plovdiv ismini alır. Eğitim ve öğretim: Eğitim ihtiyaçları için her yıl belediye bütçesinin yüzde 30'u kullanılmakta. 3–7 yaş arasında 4 bin çocuğa okul öncesi eğitim verilmekte. Şehirde 9 ilkokul, 26 orta okul, 24 normal lise ve 15 profesyonel lise olmak üzere toplam 75 okul mevcut. Okullarda 89 müzik, 52 koreografi, 80 resim ve 26 yabancı dil eğitim bölümleri bulunuyor. Bununla birlikte müzik, ressam ve sahne kadro sanat okulları da mevcut. Plovdiv için enteresan olan başka bir eğitim unsuru ise lise öğrencilerinin yüzde 30'unun (yaklaşık üçte birinin) hızlı yabancı dil öğrenim bölümlerinde okumasıdır. Plovdiv'de mevcut altı yüksek eğitim kurumlarında yılda yaklaşık 30 bin öğrenci eğitim görmektedir. Altı üniversitenin isimleri şunlar: ''Paisiy Hilendarski'' Plovdiv Üniversitesi, Müzik ve Dans Sanat Akademisi, Tıp Enstitüsü, Teknik Üniversite, Yüksek Tarım ve Hayvancılık Enstitüsü, Yüksek Gıda Sanayi Enstitüsü.
Plovdiv’de kültürel ve tarihi eserler görülmeye değer
Plovdiv, çok eskiye dayanan bir şehir olduğu için Trak, Roma, Bizans, Osmanlı ve Bulgarlar'ın geçmişine ait eserleri bulmak mümkün. Plovdiv'de altı tepe meşhurdur. Bunlardan üçü birbirine çok yakın ve Timontsium adı verilen tepelerdir. Günümüze intikal eden isimlerini söyle sayabiliriz: Nebet tepe, Cambaz tepe, Cendem tepe, Sahat tepe, Bunarcık ve Taksim. Bunların bazıları üzerinde ''Stari grad'' dendiği eskiye ait ev ve yapılar vardır. ''Stari grad''ın içine girenler geçmişi bire bir yaşıyor gibi bir izlenimle karşı karşıya kalır. Burada en önemli eserlerden bazıları şunlar: Roma zamanından kalma Amfitiyatro, Etnograf müzesi, Balaban evi vs. 1975 yılındaki kazılarda Romalılara ait stadyum keşfedildi. Şehrin merkezinde yıl başlarında ise yine o döneme ait eserler bulundu. Osmanlı'nın hakim olduğu her şehirde olduğu gibi burada da, Sahat tepede bulunan saat kulesi mevcuttur. Osmanlı Balkanlar'a ayak basarak Edirne'yi fethetmiş, daha sonra Lale Şahin Paşa'nın eliyle Filibe alınmıştır. 1365 yılında gerçekleşen bu fetihten sonra Türkler görkemli bir mabed yaptırmışlar. Murad Hüdavendigar ismini taşıyan bu camii halk tarfından Ulu ve Cumaya camisi diye anılır. Taş ve tuğladan kalın duvarları ve mermer kaplı kubbesiyle yaklaşık 33 ve 45 metre ebadındadır. Çok köşeli ve kuzeydoğu tarafında yükselen minarenin ise kırmızı tuğla üzerine horosanla geçilmiştir. Kaynaklara göre eskiden minarenin yüksekliği bugünün iki katı imiş. Caminin güneydoğusunda bugünde korunmuş olan güneş saati mevcuttur. Mabedin içi Naksi Mustafa Çelebi tarafından 19. yüzyılda yazılarla süslenmiştir. Şehirdeki diğer cami ise beylerbey Vezir Şahin Paşa'nın oğlu Sahabidin Paşa'nın adını taşımaktadır. Yanında bir imaretin bulunması, halk tarafından imaret camisi diye anılmasına neden olmuştur. 1442–1444 yıllarında kurulmuş olup bir kubbeli yapının içinde önde gelen kumandanların birinin yattığı söylenir. Asenovgrad Belediyesi: Belediye Başkanı: Kiril Trendafilov Tel. 0331/6 20–50 Belediye, Plovdiv ilinin güneydoğu kısmını kaplamakta. 615 kilometre kare ve 67 bin 238 nüfusu ile Asenitsa nehrinin iki tarafında yer almaktadır. Önemli ekonomik sektörler ise kimya, gıda, dikiş ve makina üretim sanayi, tarım ve hayvancılık, inşaat, bayındırlık, turizm vs. Karlovo Belediyesi: Belediye Başkanı: Emil Kabaivanov Tel. 0335/ 9–35–50 1 090 kilometre kare ile Plovdiv ilinin kuzeyini kapsamaktadır. Yerleşim yerinden E–78 Sofya–Burgas yolu geçmektedir. Nüfüs: 74 018 Kriçim Belediyesi: Belediye Başkanı: Vasil Kuzev Tel. 03145/ 22 50 Nüfüs: 8 612 kişi Yer: 50 bin dekar Kuklen Belediyesi: Belediye Başkanı: Dimitır Krıstev Tel. 03115/ 21 20 Maritsa Belediyesi: Belediye Başkanı: Zapryan Daçev Tel.032/ 952 622 Peruştitsa Belediyesi: Belediye Başkanı: NikolaYankulov Tel. 03143/22 50 Yer: 48 719 dekar Nüfüs: 5591 kişi İşsizlik: Yüzde 38 Rakovski Belediyesi: Belediye Başkanı: Frants Kokov Tel. 03151/ 22 60 Arazi: 263 kilometrekare Nüfüs: 27 549 ( 1999 y.) Rodopi Belediyesi: Belediye Başkanı: Yordan Georgiev Şişkov Tel. 032/ 604 101 Arazi: 668,6 km.kare Nüfüs: 33 665 Sadovo Belediyesi: Belediye Başkanı: Marin Yosifov Tel. 03118/22 50 Yer: 192 856 Nüfüs: 16 946 Stamboliyski Belediyesi: Belediye Başkanı: Ivan Yakov Tel. 0339/ 31 61 Yer: 61270 Nüfüs: 22 303 Sıedinenie Belediyesi: Belediye Başkanı: Evgeniy Marinçeşki Tel. 0318/ 2 20 50 Yer: 298 bin Nüfus: 6 477 Hisar Belediyesi: Belediye Başkanı: Vılko Makaveev Tel. 0337/6 21 80 Brezovo Belediyesi: Belediye Başkanı: Penka Kostadinova Tel. 03191/22 50 Yer: 465 kilometre kare Nüfus: 8957 Kaloyanovo Belediyesi: Belediye Başkanı: Aleksandır Abraşev Tel. 03123/ 22 21 Yer: 347 kilometrekare Nüfus: 13 600 Lıki Belediyesi: Belediye Başkanı: Todor Todorov Tel. 03052/ 22 55 Yer: 292 519 dekar Nüfus: 4200
Plovdiv hakkında ne dediler?
Plovdiv Valisi Todor Petrov ile röportaj
Plovdiv sizin için nasıl bir yerleşim yeri?
-Öncelikle Plovdiv benim doğup büyüdüğüm yerdir, bundan dolayı benim şehirle ayrı bir bağım var. İleride de ailem ile birlikte burada devamlı olarak yaşamayı düşünüyorum. Plovdiv başkentten sonra en büyük kültür merkezidir. Ayrıca burada bulunan farklı din mensupları bir hoşgörü iklimi havasını hissettirmektedir.
Plovdiv il olarak yabancı yatırımları nasıl cezbedebilir?
- İlk önce üniversiteden mezun olan insanlarıyla. Şehir içinde altı üniversite bulunmaktadır. Her geçen gün artan yüksek kalifiye elemanlar, bölgemizdeki yatırım için en önemli kaynaktır. Bundan ziyade ilimiz var olan nakli araç ve altyapısıyla büyük bir ulaşım merkezidir. İki hava alanıyla, şuanda geliştirilen tren istasyonuyla ve ''Trakya'' otobanıyla yatırımcılar için cazip bir yer olduğunu düşünmekteyim. NATO'ya girmemiz ile alakalı direkt olarak Sopot ve Karlovo'da askeri yerlerdeki işçi sayısının ve uçakların artması ve askeri eğitimin gelişmesi Plovdiv'in yatırım imkanlarını daha da zenginleştirdi.
İlde nasıl program ve stratejiler geliştirilmektedir?
- İlimiz Avrupa Birliği (AB) ile müşterek bir proje kazandı. Bu proje Güney Merkezi Bölge'nin yeni yapılanma stratejesini hazırlamak ile alakalı olup, 3 yıl için geçerli ve 700 bin Euro değerindedir. Zaten mayıs ayının sonuna kadar toplum ve medyaya bu konuda rapor sunacağız. Proje, ilde yapılan araştırma sonucu bazı stratejik yönlerin AB tarafından öncelikli kabul edilmesidir. Bu doğrultuda öngörülen sektörlerin kalkınmasına yönelik çalışmalar yapılıp AB fonları sayesinde gelişecektir.
Türk il yönetimlerinden örnek olarak bir şey alabilir miyiz? Sizin gerek şahsi planda gerek kurumlar arası olsun Türkiye'den tanıdıklarınız var mı?
- Öncelikle vilayetimizde yatırım yapan ''Trimonsiyum Prenses'', Türk ve Bulgar Türk İşadamları Derneği ''BULTİŞ'' ve Türk Konsolosluğu var. Bunların Türk–Bulgar ilişkilerine katkıları büyüktür. Ben kendim Türk, Yunan ve Ermeniler'le bir mahallede büyüdüm, yetiştim. Beraber çok top oynadık, bundan dolayı tanıdığım Türk arkadaşlarım var. Müessese seviyesinde de Balkan Komisyonu üyesi olan Edirne Valisi'ni iyi tanırım. Bizim birlikte çözeceğimiz sorunlar ve görevler var, ortak ilgi alanımız çoktur. Bulgaristan'ın geçiş dönemini etnik sarsıntısız atlatması konusunda mevcut olan hoşgörünün payı büyüktür. Bu tür geçiş dönemi bize olumlu yansıdı ve ülkemiz kanlı çatışmalara girmeden yoluna devam etti.
Plovdiv Belediye Başkanı İvan Çomakov ile röportaj
Şehir, tarih, gelişim imkanları ve insanlarıyla Plovdiv sizin için nasıl bir yer?
- Kendimin ve çocuklarımın doğduğu kutsal bir mekan. Gönlüm bu şehre ait ve ben Plovdiv'in gelecekte başarılı olması için tüm gücümü sarfedeceğim. Şahsi taraftarlığımı bir yana bırakacak olursak o, kültürel ve tarihi mirası, multietnik hayat modeli, inisiyatif ve yürekli çağdaş Plovdivliler'i ile evrenseldir. Avrupa'yı Asya ile, Kuzey'i Güney ile bağlayarak önemli yol kavşağı teşkil eden Plovdiv, büyük imkanlar ve geleceği ile önemli bir ekonomik merkezdir.
Plovdiv yatırımıları nasıl çekebilir?
- İlk önce doğal imkanı olan stratejik yeri ile. Onun içerisinden 4 ve 8 numaralı Transavrupa koridoru geçmektedir. Daha sonra zengin altyapısı, yüksek eğitimli ve çok yönlü vatandaşlarıyla. O, ülkenin ekonomik gelişiminde büyük payı olmasının yanında bölgede yurtiçi Milli Hasıla'nın yüzde 68'ni üretmektedir. Büyük çapta işlemler gerçekleşmektedir. Bunlardan en büyük payı ticaret, sanayi, ulaşım ve ulaştırma için maddi ve teknik donanım ve son yıllarda yapı ve hizmet yönleri ağır basmaktadır. Yönettiğim ilk dönemde iş hayatı için güvenilir ve sakin ortam oluşturmak önceliklerim arasında idi. Bu dönemde vatandaşa ve firmalara yönelik idari sistemimizi yeniden düzenledik. Yerel parlamento artık şundan emin ki, stratejik yatırımcılara büyük projeler gerçekleştirmesinde öncelik tanınması şart. Sonuç ortada: Son üç yıl içinde ticari hacim ikiye katlandı, direkt yabancı yatırımlar ise üç katı aştı.
Belediyenin gelişmesi adına nasıl proje ve programlar öngörülmektedir?
- Önümüzdeki yıllar içerisinde şehrin doğal gaz hattının döşenmesi, ''Vıça'' barajından su kullanma projesinin hayata geçirilmesi, katı atık madde fabrikasının yapımı ve Hızlı Ekonomik Büyüme Bölgesini reel olarak başlatılmasına öncelik verilecektir. Aynı zamanda Plovdiv'e yeni bir çehre kazandıracak bazı projelerde aşamalar katettik. Milli ve uluslar arası kuruluşlarla turizmde, sosyal alanda, mimari girişimlerinde başarılı bir çalışmamız var.
Plovdiv'in İstanbul ve Bursa ile kardeş şehir olduğunu biliyoruz. Bu iki Türk şehri ile nasıl bir diyalog halindesiniz? Onlardan neleri örnek alabilir ve neye örnek olabiliriz?
- Bu iki yerleşim yeri ile sıcak ilişkilerimiz var. Oradaki ziyaretlerimizde çok candan karşılandık. Kanaatim odur ki, kardeş misafirlerimiz de bizim misafirperverliğimizden memnun kalmışlardır. Türkiye'deki yerel seçimlerden sonra Bursa ve İstanbul'da yeni belediye başkanları var. Önümüzdeki günlerde onlarla tanışma ziyaretleri gerçekleştirmeyi düşünüyoruz. Uzun zaman geçmeden de somut alanlarda yeni projelerin start almasını bekliyoruz. Ayrıca iki Balkan ülkesi şehirleri olarak geçmişte olduğu gibi gelecek için de bizi birbirimize bağlayan çok ortak noktalarımız var. Turizm konusunda, ekonomide, eğitim ve kültürde her türlü ilginç tekliflere sıcak bakıyoruz.
Bir açıklamanızda 'Cumaya Camii' restorasyonu için 'İston' firmasından heyet beklediğinizi söylemiştiniz. Onların Bulgaristan'a gelmesi ile alakalı problemler çözüldü mü?
- Bu projeyi hayata geçirebilmemiz için iki ülke hükümeti tarafından belirli bir kültür anlaşması gerekiyordu. Bu yılın mart ayında Dışişleri Bakanlığı dökümanı onayladı. Böylece bu girişim reel olarak start aldı. 'İston' firmasının kaliteli uzmanları var. En yakın zamanda projenin elimize geçip ehil bir ekip tarafından incelenerek caminin restorasyonuna izin çıkmasını bekliyoruz.
Türkiye'nin Plovdiv Başkonsolosu Ümit Yalçın ile röportaj
1 Kasım 2005 tarihi itibarıyla Plovdiv Başkonsolosu olarak göreve başlayan sayın Ümit Yalçın beyle, Türkiye– Bulgaristan arasındaki ekonomik, ticari, sosyal ve kültürel ilişkilerden, iki ülkenin AB’ye üyelik serüvenlerine kadar merak ettiğimiz konularda konuştuk. Kendisinde geniş bir vizyon ve iki ülke ilişkilerini her alanda ilerletme azmi ve kararlılığını gördük.
Efendim, Bulgaristan’daki görevinizi iki ay geride bıraktınız. Bize iki ayın sonunda bir Bulgaristan fotoğrafı aktarır mısınız?
- İki aylık sürede görev bölgemi gezdim. Kuzeyde ve güneyde gezdiğim 10 şehrin yetkilileriyle; siyasi, ticari, kültürel ve sanatsal olarak çok geniş yelpazede olumlu görüşmeler yaptım. İlk izlenimlerim çok olumlu. Bu görüşmelerimde Bulgaristan makamları büyük bir alaka, dostluk ve samimiyet gösterdi. Bulgaristan’la ilişkilerimiz şu anda çok iyi. İki ay zarfında gördüm ki; Bulgar makamları bu ilişkileri daha ileri boyutlara taşımak konusunda çok samimiler. Ticari, ekonomik ve kültürel ilişkileri artırmak ve kardeş belediyeleri çoğaltmak istiyorlar. Bulgaristan’la coğrafi, tarihi ve kültürel yakınlığımızın sonucu olarak; gezdiğim birçok şehrin Türkiye’de, özellikle İstanbul, Bursa, Edirne, Tekirdağ ve Kocaeli illerinde kardeş belediyeleri var. Belediyeler, iş adamları ve ticaret odaları karşılıklı olarak sık sık görüşüyorlar. Diğer bir gözlemim ise son 10 yılda Bulgaristan’ın her alanda çok önemli mesafeler aldığını gördüm. Bu başarılarının en büyük ispatı da bir yıl sonra Avrupa Birliği’ne (AB) girecek olmalarıdır. Komşumuzda istikrarın sağlanması ve ekonomik refahın artmasını bizim için de çok önemli bir gelişme olarak değerlendiriyorum. *
Türkiye – Bulgaristan arasındaki ticarî hacmin son yıllarda büyük bir ivme kazanarak yıllık 2 – 2,5 milyar dolara yaklaşmasını yeterli buluyor musunuz?
- Son beş yılda iki ülke arasında ticari ve ekonomik ilişkilerde çok büyük bir gelişme yaşandı. 2 – 2,5 milyar dolarlık ticari hacim gerçek potansiyeli yansıtmıyor. Ortak hudut ve kültürel yakınlığımız düşünüldüğünde bunun artmaması için hiçbir neden yok. Bulgaristan’a Türk iş adamlarının büyük bir ilgisi var. Son yıllarda yapılan yatırımların artarak devam edeceğine inanıyorum. Bulgaristan makamlarının istatistik verilerine göre (ocak– eylül 2005 arası) Bulgaristan, Türkiye’nin Almanya, Rusya ve italya’dan sonra dördüncü ticari partneridir. Türkiye, Bulgaristan ihracatında ikinci ülke, ithalatında dördüncü, dışarıya gönderdiği turist sayısında birinci ülkedir. Her yıl Bulgaristan’dan Türkiye’ye 1,5 milyon tuirst gidiyor. Her ne sebeple olursa olsun bu bizim için çok önemli bir faktördür. *
İki ülke arasındaki kültürel, sanat ve sosyal faaliyetlerin artırılmasına yönelik neler yapılabilir?
- Aramızdaki ortak tarih ve kültür gereği Kültürel ilişkilerimizi daha ileriye götürmemiz ve çeşitlendirmemiz mümkündür. Bu ülkede yaşayan Bulgaristan vatandaşı Türklerin varlığı aramızdaki kültürel ilişkilerin artmasına çok büyük katkılar sağlayacaktır. Bulgaristan’da uluslar arası çok büyük festivaller ve sosyal etkinlikler düzenleniyor. Bu festivallere Türkiye’den etkin katılımlar sağlayabiliriz. Çünkü kültürel ilişkileri artırmamız demek, iki ülkenin halkları arasında doğrudan tamasları artırmamız demektir. Bu da birbirimizi anlamayı, tanımayı ve karşılıklı dostluğu geliştirecektir. İki ülke arasındaki kültürel anlaşmalar çerçevesinde Türkiye tarafından restore edilecek olan Plovdiv Muradiye (Cumaya) Camii’nin restorasyonu konusundaki gelişmeleri öğrenebilir miyiz? Bu konudaki bürokratik işlemler tamamlandı. Çalışmalar İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Plovdiv Belediyesi arasında devam etmektedir. Proje çok kısa bir zaman sonra hayata geçirilecektir. 600 yıllık bu tarihî eserin restore edilerek bu güzel şehrin daha da güzelleşmesi bakımından ciddi önem taşımaktadır.
İmdat Kilar / Plovdiv
Nüfus ve etnik dağılım:
Milli İstatistik Enstitüsü'nün 2001 yılında yapılan sayım sonucu Plovdiv ilinin etnik dağılımı şöyledir: TOPLAM – 715 816; BULGAR – 621 338; TÜRK – 52 499; ROMEN – 30 196; ERMENİ – 1337 Plovdiv için telefon rehberi: Polis: 166 Türk Konsolosluğu: 62 40 10 İtfaiye: 160 Yunan Konsolosluğu: 63 20 03 Ambulans: 150 Tren istasyonları Merkez tren istasyonu: 62 27 29 'Trakya' tren istasyonu: 23 43 62 'Filipovo' tren istasyonu: 55 27 32 Şehir tren bürosu: 22 27 32 Uluslararası tren bürosu: 44 61 20 Otogarlar 'Rodopi' otogarı: 77 76 07 'Sever' otogarı: 95 37 05 'Yug' otogarı: 62 69 37 Havaalanı: 62 59 82 Telefon hizmetleri Telefon rehberi: 144, 145 Uyandırma servisi: 122 Eczaneler rehberi: 178 Tren saatleri: 175 Tam vakit: 180 Spor haberleri: 196 Telefon konuşma tarifeleri: 190 Hava tahmin raporu: 191 Kanal 1 programı: 193 Btv kanal programı: 194 Su dağıtım ve kanalizasyon: 26 42 04 Elektrik kurumu: 62 52 92 'İvan Vazov' merkez kütüphanesi: 62 68 46 Askeri Hastahane: 60 98 10 Yüksek Tıp Enstitüsü: 60–21 'Paisiy Hilendarski' üniversitesi: 62 90 94 Vergi Dairesi 'Maritsa': 90 83 09 Devlet arşivi: 63 22 33 Plovdiv Bölge Gümrüğü: 62 77 19 Arkeoloji müzesi: 62 43 39 Etnografi müzesi: 62 56 54 Tarihi müze: 26 99 55
|
