DELİORMANDA  TÜRK  BASINI

Balkanlarda yaşayan Türklerinin çoğunluğunu Bulgaristan daki Türk varlığı teşkil

etmektedir.Genel olarak bakacak olursak kuzey Bulgaristan Türklerinin her devirde

olduğu ğibi Eğitim,kültür,ve sanatve ederbiyat  ile birlikte Tarih medeniyetlerimizde önçülük etmiş olan Deliorman  ve dobruca ile Tuna boyu Türklerinin Türk Basını ile ilğili  çalışmaları verdiği eserler  takdire şayandır.Mesela  Razgrad-Hazergrad,Şumnu,Ruscuk,Varna,eskicuma,Silistre,Hacıoğlupazarcık, ğibi yedi  vilayet  genelikle Deliorman bölğesini temsil ederek kültür ve Egitim maneviyatımızda çok büyük  varlık etkisini ğöstererek  Anavatan Türkiyemizin  sevgisinide daha yakından hısetmesinle sıkı bir temasta bulunmak için Bulgaristanda Türk basını ve Matbasını Türk AHALİSİNEHIZMET VERMEK İÇİN ÖNCELİK EDEN Sayın  MAHMUD Necmeddin DELİORMANLI,VE Abdullah MEÇİK,necip kaskatı, Şerif alyanak ğibi birçok gazeteci ve yazar        Türk Milletine hızmet vermek için Deliorman  yöresinin Razgrad  ve Şumnu illerinde çıkarılan gazete ve dergilerin Türk kültürüne ve Türk  insanına hızmet vermekteydi.

Çıkarılan  DELİORMAN Türk basınında  GAZETE VE DERGİLERDE yazan vemuhabirlik yapan  kişilerlen birlikte  birçok okuyuçu kitleside  artarak  gazetenin nekadar günçel önemi olduğunu göstermiştir..Böylece her gazete ve derği kendi okuyuçu kitlesini çevre köy ve şehirlerde artırarak  kendi tirajınıda artırmıştır.Bu nedenlede DELİORMAN BÖLGESİNDEN İLHAM ALINAN  ÖRNEKLERLEN kırcali ve FİLİBE,Kazanlık,ESKİCUMARUSCUK,PLEVEN,VİDİN,ĞİBİ Türklü bölgelerde bu ğibi eğitimsel  kültürel faaliyetlere giderek  gazete ve derği çıkarmaya başlamışlardır.Bu çalışmalar genelikle Türklere İMTİYAZLAR TANIYAN  Aleksandar İSTANBOLİYSKİ

Hiktidarında cifçi partisi döneminde   büyük ilği görmüştür.Deliormanda Basın Hürriyetinin  cari olduğu  dönemlerde milli hislerlen galyana gelen Türk GENÇLERİ,Türk milletini daha çok  uyandırmak içinmedeniyet yolunda gazete neşriyatına kendilerini adayarak gazete  sahiplerine topladıkları  okuyuçu ve abone kitlesinle  büyük ölçüde yardımcı oluyorlardı.

Deliorman Gazetesinin sahipliğini yapan SAYIN  MERHUM Mahmud NEÇMEDDİN DELİORMAN VE  Başmuharrihliği altında21.10.1922 tarihinde Hazergrad-Razgrad  şehrindeçıkarılmaya  başlanmıştı.  YOLDAŞ  gazeteside Şumnulu MuallimHafız ABDULAH MECİKTARAFINDAN ÇIKARILMIŞTI..  Teraki matbasındada basılmıştır.15 ğünde bir çıkarak1021  de talebe derğisi oldu.UHUVET Gazetesi ise24.5.1904 ve 5  yıllarında havtada bir defa  Salı ğünleri Ruscukta yayınlanmakta idi.Mehmed Teftiş,Mesulmüdürlüğünü gazetede yapmıştır.Tuna Gazeteside1.9.1905 yılında   Ruscukta gündelik olarak yayınlanmıştır.Karadeniz Liman şehrimiz Varnada ise Muallim  Dergisi,Varna POSTASI  VE RESMİ GAZETE TERCÜMESİ  ÇIKARILMIŞTIR. Osmanlıdan bu güne kadar yalnız DERLİORMAN VE DOBRUCA Tuna boyu bölğelerinde65ten fazla gazete ve derği yayınlanarak Türk ve kültür egitimine hızmet ederek Türk AHALİSİNİN Aydınlanmasında yardımcı olmuştur.ÇIKARILAN GAZETE VE DERĞİLER yazdıkları manşet ve başlıklarında çeşitli değişik konulara yer vererek Deliorman ve Bulgaristan Türklerine medeniyetin çizgisini ve egitimin  yanan meşalesinin  varlığını haber ve eserlerinle yörenin Türk insanlarına önemle milli duyğular aşılayarak    onların milliyetçi ruhlarını,şurlarını uyandırılmasında ve hak ve adaletin Barış içinde korunmasında ve  özğür olmalarında gayret ve feragatla bu uğurda çalışan veherbir zora ve baskılara katlanan idealist Türk Gençlerine ve Aydınlar ordusuna büyük hızmetlerinden dolayı dayima anmaya ve çok büyük bir şekilde takdir ve öğünç duymaya müteşekiriz.Balkan ülkesi bilinen bir  yabancı memlekette  kendi öz Türk BASININA ÖNEM VEREN Deliorman Türklerine  ve diğer Bulgaristan Türklerine  çani yürekten var olsunlar  derken içtenlikle kutlarız.Bu arada içlerinden  dayimi   göçenlerine ise ruhları şad olsun deriz.Deliormanda bubu insanlar müçafdele ruhunu asla yitirmemişlerdir.Bunu İSPATI OLARAK 1975YILARINDA TUTUKLANARAK SOFYA cezaevine atılan aydılarımızdan gazeteçi  Ahmed  şerif,Mümin çakır, Niyazi akkılıç,Ömer osmanerendoruk ğibi v.s  arkadaşlarıda örnek gösterebiliriz.Ben bir Deliorman türkü olarak şunu görerek  söylemek isteyoorumki,Bulgaristan TÜRKLERİ,Deliorman TÜRKLERİ,Dobruca Türkleri,Tunaboyu Türkleri,  Karadeniz boyu Türkleri,Balkan boyu Türkleri,GÜLLER VADİSİ  Türkleri,RODOPLAR,Filibe, RİLAPİRİN , Türkleri ve Müslümanları kendilerindeki var olan duyğusal basın sevgisinle ve inançlarınla, hak ve ADALETTİNİNİ ARAMIŞLAR VEçiddi olarakta TOTALİTER Bulgar REJİMİNE ÇETİN MÜCADELE VEREREK DİRENİŞLERİDE  DÜNYA KAMO OYUNA MAL OLMUŞTUR.Bütün bunlar ŞUURLU VE AYDIN MİLLİYETÇİ Bulgaristan ve Deliorman Türklerinin kuvvetli milli duyğularının ve zenğin AtaTürkçülüğün  şuurlu çalışmalarına katılmalarınla gerekenleri  direnişlerinle göstermişlerdir.-Bulgaristanda genel olarak  dünden bu ğüne kadar  top yekün 130 yıl içersindeyani1878yılından bu ğün2008 yılı dahil203 gazete ve derğinin yayınlandığını  gözlemledik ve öğrendik. ARTIK BU ZENĞİN VE ZEVKLİ Basın  yayın  Matbuat hayatı Bulgaristan Türk TOPLUMUNDA  Bulgar  idarecilerine karşı çok  önemli bir yer tutuğunuda bilerek gereken çalışmalar  yapılmıştır.Şunuda hatırlatmak isteyorumki   DAHA  Osmanlı Türk HÜKÜMDARLIĞINDA    RUSCUK Valisi  Mithat Paşa

Tuna Valiliği yapıyorken Ruscukta1865 tarihinde çıkarılan Tuna VİLAYET GAZETESİNİN

Varlığından ve çok  tutularak  yöre  insanı tarafından okunduğundan  konu edilmektedir.

Yalnız son Jivkof dönemine kadar yalnız  Deliorman  bölgesinde 40 adet  gazete ve derğinin  çıkarıldığı yapılan araştırılmalar netiçesinde tespit edilmiştir.Bu konuda  araştırmacı  yazar ve  Balkanoloji uzmanı sayın  Mehmet Türker ACAROGLU KENDİSİ AVCILARDA İKAMET ETMESİNLE GENİŞ CAPTA  BİZLERE BİLĞİ ACISINDAN  BİR  İLİM  VE BİLİM ADAMI GİBİ  her zaman yardımları  bol olmaktadır. Kendisine Bulgaristan ve Deliorman Türkleri ve Türk Basını adına  teşekür ve saygılarımızı en derin içtenlikle sunmayıda bir borç bilmekteyiz.Deliormanda çıkan gazetelerin bazıları.Yoldaş- Şumnu,Deliorman-Razgrad,

Uhuvet-ruscuk,Tuna gazetesi-Ruscuk,Terbiye oçagı-şumnu  gibi birçok gazeteler ve derğiler  denBulgaristan Türk MUALLİMLER MECMUASI   Osman NURİ Peremecitarafından Varnada arkadaşları HAFIZ ABDULAH  MECİK,HASİP AHMET AYTUNA,MUSTAFA ŞERİF ALYANAK,,MEHMET MASUM,Osmanpazarından İbrahim hakkı oğuz,Ali AVNİ, Ebuşinasihasan Sabri,Hüseyin EDİP  VE Tayyarzade Cemil Beyler  ğibi aydın gazete yazarları devamlı olarak çok kıymetli  terbiyevi ve mesleki yazılar  yazmışlardır.

Helede Ethem Ruhinin ve Mehmet  Behçetin   gösterdiği gayretli savaşları ından  Bulgaristan Türkleri  ilham alarak milliyetçi Türklük yolundan   ayrılmamışlardır.DELİORMAN gazetesinde ise Hasip Saffeti,Ahmet Aytuna,Hafız256 İSMAİL  hakkı,  Yahya Hayati,Hüsmen celal,ÇetinEbuşinasi,Hasan Sabri gibi aydınların çalışmaları hep Türk Milletinin yararına  korkmadan,usanmadan geri kalmadan hızmet yolundan ayrımamışlardır.

  Balkanoloji dil,kültür,tarih başkanı  Niyazi AKKILIÇ- İSTANBUL  01.04.2008.TARİHİ

                          

 

KELEPİRCİ

 

Arı, örümceğin ağına düşünçe, yalvarmaya başlar.

-Sal beni, sal hey, iki  gözüm örümcek.

Örümcek bıyık altından gülümser,

-Salmak için salarım ben seni arı,salarım ama,

Edersek  Balı  yarı

             NİYAZİ AKKILIÇ-İSTANBUL.