BULGARİSTANDAKİ OSMANLI TÜRK KÜLTÜR VARLIKLARI
Balkanlar çoğrafiyası Bulgaristan ülkesinde üç aşamalı devre geçiren Türk ve Müslüman mimari kültür eserlerimizin sayım cedvelindeki bu ğünkü yerleriaraştırmalara göre açıklama.
1. Camiler ve Mescitler-Osmanlı-4800- Kralık 2356.-Totaliter rejim.1500. H.Ö.H.de.2080.
2. Medereseler 150 , 42 10 , 4
3. Türk okuları 2700 1550 1260 sıfır okul yokt.
4..İSLAMİ Tekye ve zaviye 467 375 174 ,, 125.
5.İslami imaretler aşevleri 44 36 yoktur ,, 620
6.Hanlar-hoteler 125 196 220 535.
7.Hamamlar 115 476 622 1026.
8.Kaplıçaler-sıçak sular. 15 178 469 605
9.Tüebeler-yatırlar 130 105 77 25
10.Türk-Müslüman mzarlığı 8276 7250 6975 6896.
11..Şehitlik kabirlewri 20 125 12650 275.
12..Müftülükler 60 45 30 18
13.Mevlüdhanlar 4260 4125 3300 2750
14.Elçi ve konsolosluklar biz varız 4 4 4
15.Kütüphanelerimiz 675 575 3250 4642
16.Türk şehir ve köyleri 4550 3880 3750 3202.
17.Türk ve İslam vakıfları 1025 1005 875 451.
18. Türk kahvehaneleri 4453 4286 3986 3330
19.Tüek kahvehane vakfı 1 1 yok yok
20.Türk Osmanlı evleri 2.625,750 2415,120 2.386,375 2325.225
21.Tüek konaklar 145256 100620 98756 25880
22. Saraylarımız 36975 32550 25670 18250
23. Türk köşkleri 32780 25482 20250 18756
24 Yalılarımız 22850 18175 15250 5700
25.Belediyeler bizimdi 1200 225 38
26. Türk Muhtarlığı Bizimdi 2700 125 656
27.Askeri tabyalar 175 150 75 5
28.Eskeri Türk kışlası 45 20 10 6
29.Saat kuleleri 35 38 45 45
30.Taş ve ahşap köprüler 125 45 35 30
31.Kaleler ve surlar 36 30 20 15
32.Kulelerimiz 32 28 18 12
33.Kervansaraylarımız 16 10 yok yok
34.Taş Çeşmelerimiz 3786 4250 1275 775
35.Sebil –Tatlı su kaynagı175 286 395 420
36.Darulkura 8 6 yok yok
37.Pınar-su kuyusu 3250 2650 2150 1575
38.Bedestenler 13 10 8 6
39.Türk çarısı 280 325 450 620
40.Hastanrler 12 45 350 575
41.Dershaneler 16 25 yok 250
42.Hünkarbahçesişi 650 725 880 1220
43.Türk askeri istikamı 16 20 yok yok
44.Türk ordugahı 10 4 yok yok
45.Türk Bakal Dükkanları9125 7220 yok 10750
46.PTT HANESİ 125 780 3200 4125
47.İslam cemiyetleri 5120 4800 1800 2125
48. Türk bozahaneleri 3250 3330 1250 2150
49.Türk Tatlıçıları 3250 2575 1785 2356
50.Türk baklavacısı 3250 2980 2250 2670
51.Muhalebeciler 3850 3250 2321 2424
52.Çorbacılar 4680 3300 2676 2150
53.Lokantacılar 4120 3752 3525 3220
54. Türk kuyumcuları 420 325 yok 25
55Türk matbası 50 75 25 15
56Kitapçılar 2250 1750 950 375
57.Şifa Yurdu-sant. 12 20 75 80
58.Türk hanbarı Her ailenin bir hanbarı vardırresmi hanbarlar 1250 2250
59.Sahipsiz göçten kalan Türk evlerimiz sahipsz bulgae hazinesinde 280775 adet ir.
60. Türk hangarları 6825 7526 9336 9254
61. Türk süsleme yapıtları 75 adet - - -yok
62.El yazma eserleri 3525 adet 3525 3525 3525
63.Tüek Muhafızhaneleri 20 adet yok yok yok
64.Piknk- mesire yeri 680 850 1250 2126
65.Muhtelif dükkanlar 12536 12850 devletin oldu 15890
66.Depolarımız 3425 2780 devletin 3200
67.Seyvantlar 4259 3975 devletin 4575
68.Şehir ve köylerde geçelik konak odaları6250 5230 4200 3200
69.Yel değirmenleri 275 325 215 25
70. Su degirmenleri 625 726 102 yok
71.Ateş degirmeni 355 678 1275 2125
72.Fırınlarımız 3250 2800 2120 1785.
73.Bulgar kilisesi 150 780 1500 1500
74.Manastırlar 175 225 225 250
75. Bulgar okuları 750 886 1250 karma4250
77.Fabrikalarımız 25 32 devletin 375 adet.
78.Atölyelerimiz 120 285 devletin 1525
79.Tersanelerimiz 3 4 devletin 5
80.DDYOLARI 2 3 DEVLETİN 5
81.Gar stasyonu 45 50 60 120
82.Türk çiflikleri 450 515 DEVLETLEŞTİRİLDİ Bireysel 83.Bireysel tarım yapan köylü türk bler genel olarak1,625,275 hanedir.4.875.825nufustur.
84. Bankalar 1 25 devletleşmiş 380
85.Yardım sandığı 1 215 devleştiirilmiş 2800
86.Tarım arazileri HEPSİNİN TAPUSU TÜRKİYEDE- Bulgarda fotokopidir.
87.Ormanlarımız T.C.Hazinesinin tapularında saklanıyor. Hepsi bizimdir.
88.Bağ ve bahçelerT.C. HAZİNESİNDE TAPU DAİRESİNDE SAKLANMAKTADIR.
89. Meralar ve dereler yamaçlar HEPSİ Türkiyenin tapulu malıdır.Korkmamalıyız.
90.Deniz limanları Türk zamanında 4 adetniş.
91.Hava limanı ise Türk zamanında6 adetmiş.
92.Türklerde yapılan sadef kültürü125 kişi çalışıyormuş.
93. Bulgaristanda Türk taş oyma sanat ustası1275 kişi varmış.
94AGAÇoymacılığı ahşap sanatın güzi,de ustaları1625 kişi
95.Duvar ustalığı yapan Trklerimizin varlığı2895 adet insanımız varmış.
96.Çatı inşaatı ustalığı için emek veren imsanımız2975 kişi biliniyor.
97.Bulgaristan Türklerinde bina sıvaculığı sanatı yapan kişiler ortalama4576 kişi
98.YAPI VE MESKEN BOYACILARI GENELDE BİLİNRN USTALAR4896 KİŞİDİR.
99.Mozayik işleri ve beton işleri yapan Bulgaristan Türkleri sanatkar olarak bilinen3985 kişi
100.Doğramaclarımız sanat ustası keresteye can ruh verenler4378 kişi.
101. Bulgaristanda kuran kursları şuanda 275 üzerinde olup eskiden 3250 imiş.
102Türk pazarları Bulgaristamda 1650 adet olarak bilinmektedir.
103. Bulgaristanda 4050 öğrençi KURAN DERSİ VE DİN BİLĞİSİ ALMAKTADIR.
104.Bakırcılar sanatı yapan Osmanlı meslegi1375 kişi varken şimdi75 kişi var.
105.Türk kalaycılarımız ise eskiye nispeten ölmüş vaziyete 50 adet kalaycımız vardır.
106.Bulgaristanda imam hatipler5200 kişiden bu ğün1050 kişiye düşmüştür.
107.Bulgaristanda ŞU ANDA Türk kültür cemiyet merkezleri 25 adetir.
108.Bulgaristanda810175 Türk öğrençi vardır.
109. Bulgaristanda yapılan araştırmaya göre10150 adet öğretmen vardır.
110.Bulgaristanda yapılan tespitleregöre gazetecive yazar 275 kişi bulunmaktadır.
111. Hırdavatcılarımız Osmanlıda 575 kişi bilinirkrn bu ğün 1220 kişiye çıkmıştır.
112. Demirçi ustası demir döğenler şekil verenler 424 kişi bilinir.
113. Taliğa araba ustalığı yapan Türklerimiz hala 1450 üzerinde .
114. Nalburcularımız ise 2256 kişi olarak terpit edilmiştir.
115 Yemçiler türk halkı arasında1896 kişi,
11.6Cuvalçı ve çulcu işleri yapan sanatkarlarımız hala daha865 kişi bilinmektedir.
117 Döğençilik işleri yapan TÜRKLER1525 KİŞİ Dİ ŞİMDİ SÖNMÜŞTÜR.
118.Tavukçuluk ve yumurtacılık işleri yapan Türkler 12560 kişi üzerimdeydi güzel geirdi.
119.Bulgaristanda bulunan TÜRK idari yapılarımız1425 adetir
120.Bulgaristanda dokumacılar el tezgahlarında3650 adettir.
121. Abacılarınız850 kşi
122. Cuha işleri yapanlar toplam osmanlıda225 kişi olarak bilinmektedir.
123. Dökümçülük Türkler üzerinde başlangıçta 12 kişi iken şimdi 850 üzerinde.
124. Bulgaristanda 1908 yılınakadar adliyeler,kadılar,mahkemeler hepsi Türklerdeydi.
125.Bulgaristanda türk cephaneliği 1910 yılı sona ermişsede genede110 adet oldugu söylenir.
126.Bulgaristanda mryhaneler Türklerde 25 adetken son zamanda ise1250 adedi bulmuştur.
127.Bulgaristanda cezaevleriş1915 kadar25 adet türk mimari yapısı imiş.,
128.Bulgaristanda kırtasiyeçilik hızla gelişiyor.şuanda 2150 kırtasiyeci vardır.
129.SAATÇILIK yapma işinde düşüşe ragmen genede 875 kişi çalışmaktadır.
130. Türk tiyatroları ise ezelden bu ğüne kadar devamlı 3 adet bilinmektedir
Bulgaristanda OSMANLIDAN BU ĞÜME KADAR210 GAZETE DERG ÇIKMIİŞ.
132.Bulgaristan türk geleneginde keşkek döğme işi Dibeklerde yapılır.4200 dibek varmış
Türk yemeginin lezetli Bulgur pilavı kayada çekilirmiş3850 kaya varmış.
134..Et kavurmacılığı yapanlar1380 kişi vermış.
135. Berbercilik yapan türk lerin sayısı zenginmiş12850 berberin varlığından söz ediliyor.
136.Tenekecilik ve oluk işleri yepen Türklerim sayısı genelde2350 kişi olduğu biliniyor.
137.Yün ve pamuk örmeciliği yapanlar ise 2785 kişi bilinmrktedir.
138. Tuğla ve kerpiç yapanlar ise 3890 kişi bilinmektedir.
139.İpekçilik işinle meşğül olam insanlar ise 1895 kişi olduğu bilinr.
140HATAT SANATCISI 25 KİŞİ.
141.giyim kuşamcılık işleri ile çalışanlar1375 kişi olmuş.
142.Toprak sanatı ve çömlekçilik yapanlar ise 275 kişi olduğu bilinmektedir.
143.Türklerde kececilik yapmak 180 kişi üzeridedir.
144. Türklerde atıçılık ve avçılık20250 kişiyi bulmaktadır.
145.Semerçilik işleri yapanlar ise 890 kişi olarak bilinir.
Kitap çilitciliği ise yapan kişiler385 kişi dir.
147.Arıcılık- Baçlılık yapanlar ise2586 kişi olduğu bilinmektadir.
148.İPLİKÇİLİK YAPANLAR İSE 1026 KİŞİDİR.
149.Kilimçilik Bulgaristanda çok gelişmiştir2350 kişi bu işi yapmaktadır.
150.Tülbentçilik ve perdelik işleri daha çok şehirlerde olmakla585 kişi bu işle meşğüldur.
151.ÇAKI VE BIÇAK İŞLERİNDE İSE 175 KİŞİ ÇALIŞMAKTADIR.
152.Ayakkabıçılık, terlikçilik işlerinde çalışanlarımız2500 kişden az degildir.
153.ÇARIKÇILIK YAPANLAR 1725 KİŞİ
154. Ticaret yapanlar 3750 kişi bulunmaktadır.
155. Manavcılık yapanlar 2560 kişidir
156. Kuruyemişçilik yapanlar 2580 kişidir.
157. Sabunculuk apma işleri tekeleşinçe düşmüş olup haczıe teminde17875 kişi dir.
158.Yorgançılık yapanlar2325 kişidir.
159. yünçülük yapanlar1250 kişidir.
160. inşaatçılık işlerinde çalışan türk sayısı 225375 kişidir.
161.Egerçilik yapanlar genelikle rodop ve balkan Türkleri olup 1226 kişidir.
162.Süpürgreçilik yapanlar 2850 kişi biliniyor. İMAL EDENLERDİR.
163.Mandaracılık peynir, kaşar, yoğurt işlerinde çalışanlar 2850 kişi.
164.Bozahaneçilik yapan Türklerimiz 3575 kişidir
165.Fıçıcılık işi yapan Türklerimiz 2580 kişi.
166.PEKMEZÇİLİK YAPA TÜRKLERİN VARLIĞI İSE 2560 KİŞİDİR.
167.Turşuculuk yapan TÜRKLERİN SAYISI 10280 İŞİDİR.
168Deriçilik vehamutçuluk yapanlar ise 3250 kişi var olduğu bilinir.
169. Gaytançılık yapan Türkler Osmanlı sonrası çökmesinle 5 kişi kalmıştır.
170.Radyo-televzyon – bilgisayar tamir tekniksişyeni türk çocukları5894 kişi .
Yukarıda zikredilen KÜLTÜR VARLIĞIMIZIN Araştırilması Balkanoloji mrerkez tarafından Rumeli Balkan Türklerinin yardımlarından faydalanarak araştırmaların yapanlarca ainçelenmesinden sonra kayıda geçerek sunumda bulumulmuştur.
Bulgaristada Plovdif şehrinle ilğili olarak Balkanoloji başkanı Niyazi Akkılıç olaerak 9 ilk okul,2 orta okul,24 noral lise,15 profesyonel lise, toplam75 okul olup, okularda89 müzik 52 korekgrofi 80 resim ve 26 yabançı dil egitim bölümü vardır.Bir yılda 30bn öğrençi öğreterek, egitim gözünle 6 ünüvesitesi olup 1 paisiy hlendarski 2 resim ve dans akademisi,3 tıp fakultesi, 4 teknik fakultesi,5 yüksek ziraat ve tarım fakultesi,6 gıda sanayi fakultesi, olmakla tarihi kültür egitim, gurubuda vardır.Sandanski şehri15250 bn nufusa sahip olup eski Bizans ve trak kültürlreri yaında kalıntılar traklara aitir.Vakıf yerleri tarihi cinileri kültürel kazılarda bulunmakla tarihi türk ahşap mimari yapıların evlerin, konakların, hala ayakta gözükmesi
Büyük nazari dikkatiş çekmektedir.PIRVOMAY/Hacıilyaz/ diye bilinen bu şiirin şehir Filibenin bir ilçesidir.Balkanoloji olarak yukarıda sıralamış olduğum 170 adet kültür esererimizin cedveli Osmanlıdan bu ğüne kadar varlıklarını sürdüren medeniyetimizin zenginliği olup bizlere yadiğar kalan Türk Osmanlı eserleridir. Bu eaerler1350yılından bu güne 2010 yılına kadar Bulgaristan Topraklarında YEGANE KORUNMUŞ Türk kültür eserlerimizdir.700 YILLIK BİR TARİHTEN GELEN Türk milletti Bulgaristandan bu zaman icersinde1250756 adet göçmenailesi Anadolu topraklarına göç gelmişlerdir.Balkanoloji araştırmasına görede4875825 Türk ve Müslüman ANAVATANA GÖÇ GELMESİNLE BİRLİKTE Türkiye Cumhuriyetinde Bulgaristan Kökenli olarak Türklerin sayısı8650875 kişi olduğu araştırmalarda tespit edlmiştir.Buğün Bulgaristanda ise halaTürk ve Müslümanların sayısı3850680 türk ve müslümanın yaşadığını çok iyi bilmekteyiz.
Eger Bulgaristan göçleri olmasaydı Bu ğün Bulgaristanda en azından 12.545785 adet Türk ve Müslüman olup Bulgarların varlığını büyük bir çoğunlukla geçmiş olaçaktık.
Balkanoloji dil kültür tarih araştırma merkezi başkanlığı-Gazosmanpaşa/İstanbul.
Balkanoloji başkanı Niyazi AKKILIÇ- TEL.+905257910694.
hürmet ve saygılarımla selamlar sunarım.
