BULGARİSTANDA TARİHİ KÜLTÜR VARLIKLARIMIZ
Bulgaristanda genel olarak, Osmanlı Türk dönemiden yadigar kalan birçok kültür varlığımız vardır. Bulgaristanda genel olarak görüldüğü kadarı Osmanlı Türk kültürünü yalnız Bulgaristanda değil,Balkan ülkelerini hepsinde ayrı bir özelliği vardır. Amma Bulgaristandaki mimari kültürel anıtların izleri çok derin ve geniştir. Bu nedelede, etkinliklrdeki kültürel bagları acısından çok yaygın ve katkısı olmuştur.Balkanlarda toplam ve isan olarak birçok kültürel benzerliklerimizin oduğunuda biliyoruz.Bulgaristan Türkleri ve Müslümanları hiçbir zama Bulgarlık – Slavlık adına Türk ve Müslüman kimliğini ve DİNİNİmÜSLÜMANLIĞIN GETİRDİĞİ KÜLTÜR GELENEKLERİNİ VE İslami Örf ve adetlerini milli kültürlerine örnek tutarak Bulgar ve Slav olmayı devamlı geriye iterek elerinle ruhunla terslemiş ve reddetmiştir. Ve müçadele vermişlerdir.BU ĞÜN Kara Deniz boyundaki Burgas liman şehri bölgesine baglı ve koçabalkanın eteklerinde bulunan Bölge Müftülüğü olan AYDOS 30 KM UZAKLIKTA BULUNMAKTADIR..Burgas ilinde TOPLAM Ados Müftülüğünü emrinde100536 adet Türk yaşayor.Bunlara mukabil çeşitli Müslüman unsurları bilinen10950 Müslümanda kayıtlı bulunmaktadır. Yalnız Burgas şehrinde yaşayan Türk ve Müslüman sayısı 5565 kişiyi bulmaktadır. Burgas ilinde Aydos bölğe Müftülügüne ait 92 adet Cami ve Mescit vardır. Bu bölgede yei yapıla Camilerin sayısı 28 aderttir. Bölgede Cami ve Mescidi olmayan köy ve şehir sayısı ise 13 Adettir. Bölgede Tadilatı ve restrasyou gerektiren Cami sayı ise 27 adettir. Başlatılan ve ekonomik nedenlerlen yapılamayan yarıda kalan cami inşaatı ise 13 adettir. Bölgede HIZMET VEREN İmam ve Hastip sayısı 85 adet . Burgas şehrinde ise 3 imam ve 1 müezzin vaiz görevlisi hızmet görmektedir. Burada 2 CAMİ VE 1 MESCİT VARDIR.
Bütün bu yukarıda saydıklarımın sebebi bu ekonomik güç şartlar altında Bulgaristanda bulunan 17 Müftülük Aydos Müftülüğü gibi çok zor şartlar altında hızmet vermeye çalıştığını ve kendi yaglarınla ve Türk ve Müslüman insalarımızın gönlerinden verilen yardımlarlan yaptığı halde Yalnız Aydos bölge Müftülüğü 125bin avrı maliyeti olarak gereken leri tam teşeküllü yapamamaktadırlar.BNalkaoloji olarak bu güzel sözleri Aydos müftüsu sayın Selahaddin Ahmed Muharem beyin saylediklerinde n alınmıştır.
Deliormanın kültür merkezi bilinen ve Türklerin başkenti sayılan Şümen şehri tarihi anıtsal Mimari kültür izleride şunlar kalmıştır. 48 Camiden bu ğün yalnız 3 Cami kelmış. Bunlarda BalkaNLARIN İKİNÇİ BÜYÜK Camisi olan Şerif Halil Paşa Cami,, diğeride
Kılak ve Tatar camiledir. 2 çeşme Ravna ve Kuşunlu olmak üzere,1 bedesten taş ha, 1 köprü, 1 hamam, 1 nüvvab, 1 müftülük, 1 kale, 1kışla, 1 ordugah, 75 yakın eski ev 12 müze kültür evi, gibi eserler hala ayaktadırlar. Bulgaristanda toplam olarak hamam ve kaplıçalar 600 ader üzerindedir. Yalnız Plovdif şehrinde 150 adet kültür Türk evi ayakta bulunuyor. Ama bunları Bulgar devleti göçler sonrası sahiplenerek kendi hazinelerine mal etmişler. Bulgaristanda 262 adet Belediye olup 28 adet il /vilayet/ merkezi vardır. Bulgaristanda Türklerin Çoğun olan Kırcaali belediyesinde 473 köy olup buradaki 7 Belediye ve MERKEZ BELEDİYE Kırcaali olmak üzere hepsi Türktürler. Bulgaristanda 17 milletvekili, 3 bakan 2 Türk VALİSİ VE 5 YARDIMÇISI OLUP, BİRÇOKTA GENEL MÜDÜR VE MÜŞAVİR GİBİ BİRÇOK YÖNETİÇİDE BULUNMAKTADIR..Balkanoloji merkezi her gittiği yerde kendi öze çalışmalarınla ve bireysel araştırmalarınla çok güzel fikir ve düşünçelerlen elde ettiği kültür ve tarih bilğilerine ve Mimari eserleri ve egitim ve kültürel bilğilere sahip çıkarak, böylecede Bulgaristandaki Türk ve Müslüman varlığının kültür birliğine destek çıkarak, u birliğin kuvvetlenmesine, ve öz kültür baglarımızın güçlenmesine
Öem vererek hazimli çalışma ve araştırmalar içersindedir.Köstendildeki bir araştırmamıza görede şu bilgilere ulaşılmıştır.Balkanolojiye göre Köstendildeki kültür mimari eserler şunlardır. Burada çevre köylerinle birlikte 17 Cami ve mesçit varmış. 6 okul, 9 mederese,5 Tekke ve zaviye, 6 han bu hanlardan ikinçi Murat han devamlı Osmanlı döneminde dolup taşan hanlardan biriymiş. ÇÜNKÜ ÜNLÜ MURAT PAŞANI HANIYMIŞ..
Köstendildeki İMARETVE Sultan Cami1531 yılıda kanui sultan zamanında yapılarak şimdi ayakta tek Camidir. Burada 15 hamam ve Kaplıçalar bulunuyormuş. Halada vardır. 2 köprüsü olup biri ishak paşa köprüsü diğeride kadı köprüsüdür. Herikiside hızmet vermektelerdir. Köstendilin Fatih Camisi ayakta zor durduğu gözle görüldügü halde hiçbir önlem alınmadıgıda aşikardır. Köstendilde doğan ve yetişen Alim, şair, Hattat ve zatı olan Mehmed şakir 1855 yılında ölerek burada müftülük yapmış ve bir divan eseride vardır. Köstendil Cami kütüphanesinin ve şehir kütüphanesinden alınan kitap ve birçok eser 1940 yılı Şümene getirilmiş. Bu KIYMETLİ ESERLER ARASINDA BİRÇOK EL YAZMALARI VAR OLMASINLA Totaliter Jivkof döneminde bu eserler hepsi Sofya kiril metodi milli kütüphanesinin Şarkiyat bölümüne götürülmüş diye söylensede birçoklarınında duşmanlık kiniyle yakılduığıda söylenmektedir. Balkanoloji çalışma araştırmalarında Bulgaristanla ilğili elde edilen resim belge ve blğiler şuanda kayıtlarımızda 222812 adet eserin varlığı olakla bunların 1855 adeti resim ve belgelerinle kanıtlanarak arşifimizde evanter olarak saklanmaktadırBalkanoloji araştırmalarımız 1988 yılında başlatılarak mimari kültürel eserlerimizin yanı sıra süreli yayınlar ve ilği toplamınla birlikte yüzbinlerçe balkanlara ve Bulgaristana ait resim ve belgelerde toplanmış olup bu ğün arşiv kütüphanesinde Balkanlara yönelik 45 çilit üzerinde balkan ülkelerine ait belgeler ve vesikalar bulunmaktadır.
Balkanoloji olarak birçok aydın bilim adamı, öğretmen, yazar gazereci, öğretim üyesi, uzman araştırmacımızı vastasınla Bulgaristandaki Türklerin kültür egitim yaşantısını tarih boyunça bunların ulusal kimliğini ve dini kültür egitim kurumları, tanıtma fırsatlarını bulduk. Balkanoloji kendi amacı dışında daha çok bilği sahibi olarak 500 yllık Osmanlı himayesinde kalan Bulgaristan Türkleri bu bereketli Türk DÖNEMİNDE bALKAnlarda her zaman takdire şayan anlayış ve hoş ğörü içersinde bir anlayış hasıl olmuştur. Osmanlı döneminde Bulgaristan ve Balkan ÜLKELERİNDE BIRAKILAN MEDENİYETİN UFKU İÇİN KÜTÜPHANELERİMİZDE BULUNAN ESERLER VE KİTAPLARIMIZ, YILDIZLAR GİBİ UZAKTAN GÖRÜLEN Mimari kültürlerimizden, Camiler,hanlar, hamamlar, köprüler, çeşmeler, saatkuleleri, medereseler, mektepler, kütüphaneler saray ve konaklar, eski stil evler, kaplıçalar, durak ve istasyonlar v.s birçok kışla ve kütüphane gibi eserler hala varlığını korumaya devam ediyorlar..Bulgaristanda bu ğün Hristiyan ve Bulgar slav olmayan bir Türk ve Müslüman artık çok ğüzel derecede kendi kimliklerini ve ruhi milli varlıklarını ülküleriniş çok güzel benimsemişlerdir. Bu kimlik etnik grubu bilinen, Arnavut, Boşnak, Pomak, Torbeş, Goran, Çingene, Tatar, Gagavuz,, Çerkez, ğibi Müslüman toplunmlar kendilerini BİR ÇIRPIDA Hristiya, Bulgar, Makedon,Slav, Sırp, ğibi zoraki kimlikleri kabul görmeyerek bu kimlikleri çiddiyetle iterek, devamlı olarak Türk olduklarını ve Müslüman olduklarını savunarak bu ğünlere gelmişlerdir. Bu ğün Balkanlarda genel olarak öbeöz 5 milyon üzerinde Türk olduğu halde bunlarlan birlikte 7 milyon yakın Müslüman varlığı vardır. Genelde Türk ve Müslüman varlığı 12 milyonun üzerinde gözükmektadir. BU toplumun 4 MİLYONDAN FAZLASI YALNIZ Bulgaristanda yaşadığıda bilinmektadir.Balkanlarda yaşayan BENİM Türk ve Müslüman insanım birçoğu Türkçe konuşmasada kendilerini Hristiyanlıktan , slav olmaktan soyutlayarak KENDİLERİNİ Türklüge ve Müslümanlığa yakın görüp bu kimliği nbenimsemeleri takdirle karşılanaçak olan bir ülvi görevdir. Balkan Türk Birliği Balkan ULUSLARININ İNANÇINDAKİ GÖNÜL BAGINI BİR UZANTISIDIR. Türklük ve Müslümanlık sevgisinin ülkü kültürünün Tarihi baglarının bir isani sevgisinin bir bagıdır.Çükü bu insanlarımız Osmanlıdan yagane kalan Mirasçılarımızdır. Bunların hepside Fatihin torunlarıdır. Bunlara sahip çıkmakta bizim hakkımızdır. TC nin genel hakkıdır.
Bulgaristanda BULUNAN ÖNEMLİ Türk Mimari eserlerimizden ve dikili anıtlarımızdan bazılarının kültür anıtlarını koruma yasasının zorlamasınla bu ğün ayakta kalan ŞUMNU Şerif Halil Paşa Cami, Razgrad İbrahim Paşa Cami, Sofya kadıseyfulah CAMİ, Plovdif İmaret CAMİ
Samokof Bayraklı Cami, İhtimandaki ENESKİ İMARET cami, Koprivştitsa daki Türk konakları ve evleri, Filibe EVLERİ VE KONAKLARI, V.S. YERDE VAR OLAN TARİHİ VE MİMARİ KÜLTÜR İZLERİMİZİN DAHA ÇOK AYDINLIĞA ÇIKARILMASI İÇİN Balkanolojinin yürüttüğü çalışmalar artık tamamlanmış olup günçeliğide envanter olarak merkez arşivine alınarak tasniflenerek muhafaza altına alınmıştır.Atalarımızın Osmanlı hükümdarlığına söylediği şu sözde Balkan Türklerinin dilinde hiç silinmeyeçektir. Söynen söz şu. Bulgaristanda 500 yı daha gecsede- Türklük var oldukça Akan Tua ve Sıra Daglar Balkanlar var oldukça Balkan bizim Gül bahçemizdir . DEMİŞLER. ÇOK GÜZEL VE YERİNDE BİR SÖZ. TARİHİ bir söz olarakta balkanlı bunu benimsemiştir. Bu ğünde ebedi yaşatmaktadır.Balkanoloji Bulgaristanın Türk ve Müslüman Varlığının Tarihi KÜLTÜR mirasını ve Mimari İZLERİNİ ARAŞTIRMASINDA222812 ADET KÜLTÜR ESERİ ELDE ETMİŞTİR. Bu eserler 4200 köy ve şehirde bulunan Bulgaristan topraklarında yapılan araştırmalar içersinde bulunarak kayıda geçilmiştir. Burada yapıla araştırmaya göre 1250750 hane Türk bve Müslüman olup bunlarda en azından3880275TÜRK MÜSLÜMAN YAŞADIĞI NI 40 MİLYON ÜZERİNDE TARIM ARAZİZİ İŞLEDİKLERİNİ 5 MİLYON sebze yemiş bahçesi bulunduğu 10 milyon merta ve ormana sahib olduklarından başka168756 Türk evi
285 konak,85 saray, 125 konak 600 kaplıça ve hamam, aşevi saat kulesi35, Çeşmeler,175, kışlalar 12, tabyalar 75, 1660 ADET Cami, 4 mederese, 30 tekke ve zaviye, Türbe 5 adet, Vakıflar 401 adet, Kütüphane 3200 adet Mezarlık7725 Şehitlik 12 şehirde Müftülük 17 adet elçilik 1 konsolosluk 3 olmak üzere böylece devam ede gelmektedir. Daha ayrıntılı bilgi almak isteyen kişilerin merkezimizin arşifine müraçat edebilirler. niyaziakkilic@hotmail.com. Te.gsm.05367910694 http./balkanolojicom.tr.gg./ http./hurbalkancom.tr.gg./ Balkanoloji kültür tarih başkanı Niyazi Akkılıç-istanbul.
